Adaleti Parayla Kapatmak: Hapishaneler, Borçlar ve Faizsiz Bir Gelecek Mümkün mü?
Giriş
Günümüzde birçok suçun arkasında silah değil; borç kağıtları, banka ekstreleri ve kırık dökük maaş bordroları duruyor.
Çalıntı ekmekle dolan dosyalar, ödenemeyen kredi borçları yüzünden hapse giren anneler, çocuk nafakasını ödeyemediği için parmaklıkların ardına konulan babalar…
Şimdi bir gerçeği cesurca söyleyelim:
Hapishanelerin büyük kısmını suç değil, sistemsel adaletsizlik dolduruyor.
Ve bu sistemin en acımasız parçası: borç-faiz döngüsü.
Para Sistemi Suç Üretiyor mu?
Bugün kullandığımız ekonomik sistem;
– Borçlanmayı normalleştiren,
– Faizi meşrulaştıran,
– Zengini daha zengin, yoksulu daha muhtaç yapan bir yapı üzerine kurulu.
Bu sistemde;
“Bir evin olsun” denir, ama ödemesi ömrünü alır.
“Kredi kartı çıkar” denir, sonra faizle zincirlenirsin.
“İş bul” derler, ama maaş geçinmeye yetmez.
Sonra bu sistemin mağdurları, ya karanlık işlere sürüklenir, ya da çaresizlik içinde “küçük suçlara” meyleder.
Peki bu suç mudur, yoksa sosyal bir çöküş mü?
Alternatif: Borçsuz ve Faizsiz Bir Ekonomik Model
Bir başka yol mümkün:
Borçsuz, faizsiz, adil bir ekonomik düzen.
Bu düzenin temeli şunlara dayanır:
1. Faizin Kaldırılması
Faiz, zengini korur, yoksulu ezer.
Para parayı doğurmamalı; emek, üretim ve paylaşım temel alınmalı.
2. İhtiyaca Dayalı Para Dağılımı
Para; biriktirme, spekülasyon, rant aracı değil; hizmet ve ihtiyacın karşılığı olarak akmalı.
Gerçek üretim ve adil ticaret, para sisteminin merkezine yerleştirilmeli.
3. Toplumsal Dayanışma Temelli Finans
Faizli banka kredisi yerine:
– Katılım esaslı finansman,
– Ortaklık modeli,
– Kooperatif destekli girişimler,
– Borçluya değil, birlikte üretene destek veren sistemler kurulmalı.
Ceza Değil, Çözüm Üreten Ekonomik Adalet
Adil bir para düzeni kurarsak:
– İnsanlar borç yüzünden hapse girmez,
– Kimse temel ihtiyaçlarını karşılamak için hırsızlığa mecbur kalmaz,
– Kadınlar yoksulluk sebebiyle çocuklarından ayrı düşmez,
– Cezaevleri, yoksulluğun değil; gerçek suçun adresi olur.
Yani ekonomik adalet, sosyal barışın anahtarıdır.
Sonuç:
Belki de yeni cezaevleri inşa etmek yerine, yeni bir para düzeni kurmalıyız.
Belki de borç batağında boğulan insanları suçlamak yerine, onları bu sisteme iten yapıyı değiştirmeliyiz.
Çünkü gerçek suç, çoğu zaman yoksulluk değil;
yoksulluğu görmezden gelen sistemlerdir.
Yorumlar
Yorum Gönder