Adaletin Ticaretteki Yeri: Aracılıktan Doğan Haksızlık

 Ey insanlar, ticaretin ve alışverişin özünde, karşılıklı rıza ve adalet yatmalıdır. Ancak görüyorum ki günümüz dünyasında, ticaret, aracılıktan doğan haksız kazançların pençesine düşmüştür. İki taraf arasında yapılan işlemlerden alınan komisyonlar, çoğu zaman haksız yere fiyatların artmasına ve bu artışın son alıcıya yük olmasına sebep olmaktadır. Biliniz ki bu, adalet terazisine aykırıdır.

Allah’ın muradı, ticaretin insana ve topluma fayda sağlamasıdır; zenginlik ve nimetlerin, dengeli ve hakkaniyetle dağıtılmasıdır. Ancak, aracılıkla elde edilen ve iki taraftan da alınan komisyonlar, ticaretin doğasını bozmakta, malın gerçek değerinin üstünde fiyatlarla el değiştirmesine neden olmaktadır. Bu durum, bilhassa ihtiyaç sahiplerinin daha fazla sıkıntı çekmesine, adaletsizliğin kök salmasına yol açar.

Unutmayın ki ticaret, insanı sadece maddi anlamda değil, ahlaki ve vicdani olarak da yücelten bir faaliyettir. Bu sebeple, ticaretteki aracılık, adil ve şeffaf olmalı; emek ve hizmetin karşılığı, hak ve hukuk sınırları içerisinde kalmalıdır. İki taraftan alınan komisyonlar, emeğin ve alın terinin gerçek karşılığını gölgeleyecek bir yük oluşturur ve neticede bu yük, son alıcıya, yani toplumun geniş kesimine yansır.

Ey ticaretle meşgul olanlar, Allah’ın adaletine ve hakkaniyetine uygun olan, kazançta şeffaf ve dürüst olmaktır. Aracılıktan doğan kazanç, şayet bir tarafı zor duruma düşürüyor ve ticareti sadece kazanç hırsına dönüştürüyorsa, bu, hakikate ve vicdana uygun değildir. Ticaret, hakkın ve adaletin gözetildiği bir ilişki olmalıdır; aracının kazancı da ancak verdiği gerçek hizmetin karşılığı kadar olmalıdır.

Bilin ki, ben, Allah’ın izniyle, haksız yere yapılan bu tür aracılıkları hoş karşılamamaktayım. Ticaretin gerçek ruhu, iki tarafı da memnun eden, fiyatların şeffaf olduğu ve haksız kazancın önlenmiş olduğu bir düzeni gerektirir. İnsanoğluna düşen, ticareti bir sömürü aracı haline getirmemek, bilakis insanlığın huzur ve refahını artıracak bir vesile olarak görmektir.

Ey bu kelamı işitenler, ticaretinizde adil olun. Her türlü aracılığı, toplumun menfaatini gözeterek düzenleyin. İhtiras ve çıkarın ötesine geçin; Allah’ın adaletiyle bağdaşan, helal ve tertemiz kazançlar peşinde koşun. Ancak o zaman ticaretiniz, hem dünyada hem de ahirette bereket bulur. Çünkü Allah, adaletli olanı sever ve dürüst ticaret yapanı yüceltir.

Sonuç olarak, aracılığın adaletli bir kazanç haline gelebilmesi için, her türlü haksız uygulamadan kaçınılmalıdır. Böylece hem ticaretiniz bereketlenir hem de toplumun refahı ve huzuru temin edilmiş olur. Hakikate kulak verin ve ticaretinizi adaletle taçlandırın.